DSÖ: Chikungunya Virüsü Yeni Küresel Tehdit Olabilir

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), sivrisinek kaynaklı Chikungunya virüsüne karşı dünyayı alarma geçirdi. 2004’teki büyük salgına benzer yayılma işaretleri taşıyan virüsün, milyonlarca kişiyi etkileyebilecek yeni bir küresel tehdit oluşturduğu açıklandı.

119 ÜLKEDE VİRÜS AKTİF OLDU

Chikungunya virüsü, enfekte sivrisineklerin ısırmasıyla bulaşıyor. Yüksek ateş ve şiddetli eklem ağrısına neden olan hastalık, zaman zaman ölümle de sonuçlanabiliyor. DSÖ yetkilisi Diana Rojas Alvarez, virüsün şu ana kadar 119 ülkede tespit edildiğini belirtti. Alvarez’e göre dünya nüfusunun yaklaşık 5,6 milyar kişisi virüse karşı risk altında.

2004 FELAKETİ TEKRARLANABİLİR

Rojas Alvarez, 2004-2005 yıllarında Hint Okyanusu’ndaki adalarda başlayan ve hızla yayılan büyük salgını hatırlatarak, “Bugünkü bulaşma kalıpları o dönemle neredeyse birebir örtüşüyor” dedi. O dönem yarım milyondan fazla kişi enfekte olmuştu.

DSÖ’ye göre 2025 yılı başından bu yana, Reunion, Mayotte ve Mauritius gibi adalarda yeni salgınlar baş gösterdi. Sadece Reunion Adası’nda halkın üçte birinin enfekte olduğu tahmin ediliyor.

KITALARA YAYILIYOR

Chikungunya virüsü, şu anda Madagaskar, Somali ve Kenya gibi Afrika ülkelerinde hızla yayılıyor. Güney Asya’da ise salgın düzeyinde bulaş bildirilmiş durumda.

Avrupa’da da ithal vakalar görülmeye başlandı. Fransa’da yerel bulaş vakaları doğrulandı, İtalya’da şüpheli vakalar araştırılıyor. DSÖ, zamanında önlem alınmazsa bu örneklerin artabileceği uyarısında bulundu.

SENARYO KÖTÜLEŞEBİLİR

Her ne kadar virüsün ölüm oranı yüzde 1’in altında olsa da, milyonlarca kişinin enfekte olması halinde bu durum binlerce ölüme yol açabilir. DSÖ’nün amacı, ülkeleri önceden uyarmak ve erken müdahale planlarını devreye sokmalarını sağlamak.

YAYILMA ALANI GENİŞLİYOR

Chikungunya, başta Aedes aegypti ve Aedes albopictus (kaplan sivrisineği) türleriyle bulaşıyor. İklim değişikliği, kaplan sivrisineğinin kuzey enlemlere doğru yayılmasına neden oluyor. Bu da daha önce görülmeyen bölgelerde salgın ihtimalini artırıyor.

Sivrisinekler en çok sabah erken ve öğleden sonra geç saatlerde aktif oluyor. DSÖ, bu saatlerde korunmaya özellikle dikkat edilmesi gerektiğini vurguladı.

TÜRKİYE’DE DURUM NEDİR?

Chikungunya, Türkiye’de bildirimi zorunlu hastalıklar arasında yer almıyor. Ancak gözetim altında tutulan arbovirüsler listesinde bulunuyor. Seyahat geçmişi olan kişilerde zaman zaman ithal vakalar kayıtlara geçiyor.

Son yıllarda virüsü taşıyabilen Aedes albopictus türü, özellikle Karadeniz kıyıları ve Marmara Bölgesi’nde görülmeye başladı. Bu da gelecekte yerel bulaş ihtimalini artıran bir gelişme olarak değerlendiriliyor.

Belirtiler Neler?

Virüs, enfekte sivrisinek tarafından ısırıldıktan 4 ila 8 gün sonra belirti vermeye başlıyor. Başlıca belirtiler:

Ani başlayan yüksek ateş
Şiddetli eklem ağrısı
Gövdede, kollarda ve bacaklarda kırmızı döküntüler
Göz arkasında ağrı

Bazı hastalarda eklem ağrıları aylarca hatta yıllarca sürebiliyor. Şu an için Chikungunya’ya karşı yaygın kullanılan bir aşı ya da özel bir tedavi bulunmuyor.